Marta Cuberbiller
Gottfried Wilhelm Leibniz żył w drugiej połowie XVII i na początku XVIII stulecia. Podobno z pochodzenia był Polakiem, ze zniemczonej rodziny Lubienieckich. Uchodzi za ostatniego człowieka, który był w stanie opanować całą współczesną sobie wiedzę ludzką. Największe osiągnięcia miał w dziedzinie matematyki i filozofii. Z wyznania był luteraninem. Ciekawostką jest, że próbował zastosować wiedzę matematyczną do teologii. Używał do tego celu systemu dwójkowego, w którym wszystkie liczby zapisuje się przy pomocy dwóch cyfr – jedynki i zera. Na przykład naszą liczbę 2 zapisuje się w układzie dwójkowym jako 10, liczbę 3 jako 11, 4 jako 100, 5 jako 101, a 6 jako 110. Leibniz uważał, że 0 reprezentuje nicość, a 1 – jedność Boga. Przyjmował, że stworzenie miało nadprzyrodzony charakter i zaszło w ciągu tygodnia stworzenia, jak to opisuje rozdział 1 i 2 Księgi Rodzaju. Na temat związku układu dwójkowego i stworzenia napisał, co następuje:
„0 może reprezentować próżnię, jaka poprzedzała stworzenie. […] Na początku pierwszego dnia istniała liczba 1, czyli Bóg. […] W końcu na początku siódmego dnia już istniało wszystko. Dlatego właśnie ostatni dzień jest najdoskonalszy i jest Sabatem. […] Otóż liczbę 7 zapisuje się [w układzie dwójkowym] jako 111, czyli bez użycia 0. […] Co ciekawe, ma ona wyraźnie jakiś związek z Trójcą Świętą”.[1]
W czasach Leibniza bardzo interesowano się zamorskimi misjami, zwłaszcza w Chinach. Leibniz odwoływał się do wczesnych pism chińskich matematyków, którzy zbudowali coś podobnego do arytmetyki w układzie dwójkowym. Sądził, że gdy pokaże Chińczykom związki między układem dwójkowym i doktryną stworzenia, to trafi to na podatny grunt i doprowadzi do ożywienia religijnego w tamtym rejonie świata.
Wysiłki Leibniza spełzły jednak na niczym, choć sami Chińczycy traktowali jego prace z szacunkiem.
Marta Cuberbiller
(Don DeYoung, „How did Leibniz Use Mathematics in Evangelism?”, Creation Matters September-October 2008, vol. 13, No. 5, s. 5.)
Przypisy:
[1] F.J. Swetz, „Leibniz, the Yijing, and the Religious Conversion of the Chinese”, Mathematics Magazine 2003, 76 (4), s. 285-286 [276-291].
Idź Pod Prąd 2008, nr 52 (listopad), s. 11.
